Het onderzoeksstation Naktuinbouw verzamelt van alle kandidaat-rassen (aanmeldingen) een kleine hoeveelheid plantmateriaal. In een aantal gevallen gebruikt Naktuinbouw dit DNA t.b.v. DUS-onderzoek.
Het plantmateriaal (zaden) is alleen bestemd voor het beheer van levende referentie-collecties, bijvoorbeeld wanneer een oude plant in de collectie vervangen moet worden door een nieuw exemplaar. Hierbij is vergelijking van DNA van de oude plant met de nieuwe plant een hulpmiddel om te bevestigen dat het materiaal identiek is.
Ook is het soms mogelijk om met DNA een voorselectie te maken van het levende plantmateriaal dat we gaan opvragen als vergelijker voor een aanvraag. Dit gebeurt tegenwoordig routinematig in Phalaenopsis en aardappel. Op deze wijze wordt het DNA-profiel gebruikt om te helpen om de juiste vergelijkers in beschikbaar te hebben voor het DUS-onderzoek.
Deze aanpak is geaccepteerd door de UPOV
DNA is geaccepteerd als hulpmiddel in het DUS-onderzoek. Echter, DNA is niet geaccepteerd als basis voor beslissingen over DUS. Alleen in groentegewassen is het vaststellen van een klein aantal specifieke kenmerken (bepaalde resistenties, mannelijke steriliteit) via DNA-analyse inmiddels wél geaccepteerd.
Methoden
In de meeste gevallen wordt de zogeheten AFLP-techniek toegepast. Modernere technieken als SSR en SNP’s worden in beperkte mate gebruikt.
Overig gebruik
Bij overig onderzoek kan DNA nuttig zijn bij het vaststellen van de genetische bandbreedte van een gewas. In deze gevallen wordt DNA alleen gebruikt onder code, waarbij de identiteit van de gebruikte rassen geheim blijft. Als er een situatie is waarbij de ras-identiteit openbaar moet worden, dan zal Naktuinbouw dit nooit doen zonder expliciete toestemming vooraf van de eigenaren van die rassen.
Op de website van de Raad is het beleid rond het gebruik van DUS-materiaal en DNA precies uitgelegd:
Kosten
De kosten voor bovenstaande activiteiten zijn in de meeste gevallen voor Naktuinbouw. Alleen specifieke opdrachten van individuele bedrijven/personen worden apart geoffreerd aan deze cliënten, met inachtneming van het bovenstaande.
Mutanten
Met de huidige stand van de DNA-technieken is het goed mogelijk om planten die ontstaan zijn uit kruisingen van elkaar te onderscheiden. Het onderscheiden van mutanten op basis van DNA is (nog) niet mogelijk.